Korkunç İvan ve Lenin

Gazeteci-Yazar Ramazan Sarıtaş, iki haftadır gazetemizde Moskova ve Voronej kentinde Nükleer enerji ile ilgili gördüğü olayları kamuoyu ile paylaşmıştı. Bu hafta Kızıl meydanda gördüğü tarihi yerleri ve hikayelerini sizler için anlatmasını istedik. Moskova ve kızıl meydan ile ilgili düşünceleri cami motifli kilise ve lenin mumyalanmış halini anlattı. Gazeteci-Yazar Ramazan Sarıtaş gördüklerini şöyle anlattı: "Moskova adını şehrin ortasından geçen nehirden almış ve 1147 yılında Rusların başkenti olmuştur. 955 yıllık geçmişi olan tarihi bir kent. Kızıl meydanın o büyülü atmosferi gelen herkesi kuşatıyor. Eski bir savunma kalesi olan Kremlin, 20 metre yükseklikte kırmızı bir duvarla çevrilidir. Bu duvarın çevre uzunluğu 2235 metredir. Duvarın giriş yerlerinde ve köşelerinde büyük kuleler vardır. En büyük kule 71 metre yüksekliktedir. Burada ilk yapı 14. yüzyılda yapılmış, daha sonra yeni ilâvelerle büyümüştür. Kale özellikle Tatar Türklerinden korunmak için yapılmış. Kremlin sarayı kalenin içinde. Kızıl meydan tarihi yapılarla çevrili büyük bir alan. Kremlin Sarayı'nın hemen yakınında bulunan ve Aziz Basileios adına Korkunç İvan tarafından yaptırılan Saint-Basile Katedrali, yalnız Moskova'nın değil bütün Rusya'nın en orijinal eseridir ve dünyada buna benzeyen başka bir kilise yoktur. Bu kilisenin hikâyesi beni çok etkiledi. Sanki o günleri yaşamış gibi çok hüzünlendim ve yaşanan olay benim kanıma çok dokandı. Kilisenin yapılış hikâyesi şöyle: Rus çarı korkunç İvan 1552 yılında Tataristan'ın başkenti Kazan'ı işgal ediyor. Şehirde ne kadar insan varsa hiç bir ayrım yapmadan herkesi kılıçtan geçiriyor. Camileri, medreseleri başta olmak üzere kenti yakıp yıkıyor. Kazan şehrinde muhteşem bir cami vardır. Korkunç ivan, o caminin sökülüp Moskava'da sarayın yanına yapılmasını ister. Mimarlar bu işin olamayacağını söylerler. Bunun yerine o caminin aynısının yapılmasını ister. 1555 yılında başlayıp 1560 yılında biten bu yapıtın kubbe seviyesine kadar Kazan'daki cami modelidir. Kubbesi Hıristiyan mimarîsine uygun kubbeler yapılmıştır. Korkunç İvan, kazan fethinin sembolü Aziz Saint-Basile Katedrali yaptırarak şöyle mesaj vermiştir. Biz Hıristiyanlar, Müslümanlardan daha çok kuvvetliyiz. İşte en büyük camilerini kilise yaparak gücümüzü gösterdik.

  Bu katedralin hikayesi işte beni derinden etkiledi. Şu an katedral müze olarak hizmet veriyor.

   Rusya deyince aklıma hep kominizim gelir. 1917 yılında koministler Lenin başkanlığında Rus çarlığını kaldırıp sovyet sosyalist cumhuriyet birliğini kurdu. 13 bin kominist devrim yaptı. Yaptıkları katliamları sayacak değilim. 1989 yılında kominist devrim bitti ve tekrar Rusya federasyonu kuruldu. Lenin'in mumyalanmış heybetli cesedi camekân içinde kremlin sarayının önünde yapılan bir anıt mezarda sergileniyor. 1989 yılına kadar gençler ve öğrenciler devamlı Lenin'in o heybetli mumyalanmış cesedi önünden geçirilirmiş. Bir yanlış yaparsanız Lenin'in ruhu sizi yok eder diye korkutulurmuş. Şimdi Lenin'nin ziyaretçisi yok. Halk dindarlaşmış ve kiliselere akın etmişler. Rusya'da şimdi tartışma şu; Lenin'in laneti Rusya'nın üstünde dolaşıyor. Mumyalanmış cesedi hemen oradan kaldırılıp toprağa gömülsün istiyorlar. Halkın büyük çoğunluğu kaldırılmasını istiyor. Kominist parti ve taraftarların baskısı nedeniyle şimdilik duruyor. Yakın bir zamanda mezarı kaldırılırsa hiç şaşırmayın. Kızıl meydandaki cami motifli kilise ve Lenin'in mezarı bende çok farklı duyguları yaşamama neden oldu.  Bir taraftan cami motifli kilisenin hikâyesine üzülürken, bir taraftan dünyayı fikirleri ile kavurup kominiz mi dünyaya yayan adamın fikirleri son bulmuş ve naşının kaldırılmasını isteyen bir Rusya'yı görmek beni sevindirdi. Farklı duyguları yaşadığım Moskova'dan iki kesit. Gezmek ve görmek güzel bir duygu. İnsan hem görüyor, hem öğreniyor, hem de dinleniyor."dedi.

Yorumlar